Cá trê là loài cá đa dạng về sinh học với nhiều loại khác nhau. Có cá trê lai, cá trê đen, cá trê vàng và cả cá trê trắng. Những loài cá này đều có cách nuôi khá giống nhau với yêu cầu không quá cao. Thời gian qua, cá trê vàng lai là loại cá hot được bà con trồng nhiều ở các vùng quê. Loài cá này cho sản lượng lớn và giúp đỡ cho nhiều người ổn định đời sống hơn. Muôn nuôi cá trê có thể nuôi ở ao hoặc bể, chỉ cần chú ý chọn giống và thả cá khỏe để nuôi. Thêm nữa là áp dụng đúng quy trình kỹ thuật thì sẽ thành công khi nuôi cá.
Phân loại cá trê
Họ cá Trê gồm nhiều loài ở châu Á và châu Phi. Ở nước ta đang khai thác và nuôi 5 loài đó là cá Trê Đen (Clarias focus), Trê Trắng (Clarias batracus), Trê vàng (Clarias macrocephalus), Trê phi (Clarias gariepinus) và cá Trê lai. Hiện nay cá Trê vàng lai (là con lai giữa cá Trê phi đực và cá Trê vàng cái) đang được nuôi phổ biến ở nhiều địa phương trên cả nước.
Cá trê đen (Clarias focus)
Cá trê đen đôi khi dễ bị nhầm với cá nheo, tuy vậy ta có thể phân biệt chúng qua số lượng râu: Cá nheo chỉ có 2 râu dài trong khi cá trê đen có từ 4-6 râu dài. Chiều dài thông thường vào khoảng 9.6 cm, tối đa có thể đạt mức 24.5 cm.
Cá Trê trắng (Clarias batrachus)
Cá trê trắng là một loài sinh sống ở khu vực nhiệt đới và thích nhiệt độ nước trong phạm vi 10-28 °C (50-82 °F). Nó có thể sống sót ở trong bùn ít nước vào mùa khô và chờ có nước.
Cá Trê vàng (Clarias macrocephalus)
Cá có màu vàng xám hoặc nâu xám, da trơn nhẵn, bụng vàng nhạt, đầu dẹp, vây màu đen có đốm thẫm, thân tròn thon dài, dẹp dần về phía đuôi, đầu to, rộng, dẹp đứng. Vây lưng và vây hậu môn dài, không có gai cứng và không liền với vây đuôi.
Cá Trê phi (Clarias gariepinus)
Miệng lớn. Cá có bốn cặp của râu. Vây lưng và vây hậu môn dài, là gai mỡ không có gai vây lưng. Ngạnh trước có răng cưa gắn ngực. Vây đuôi tròn. Màu sắc thay đổi từ cát vàng đến màu xám ô liu với những mảng màu nâu, xanh tối bụng màu trắng.
Đặc điểm sinh sản
Mùa vụ sinh sản của cá Trê bắt đầu vào mùa mưa từ tháng 4 – 9 tập trung chủ yếu vào tháng 5 – 7. Trong điều kiện nuôi cá có thể sinh sản nhiều lần trong năm (4 – 6 lần). Nhiệt độ đảm bảo để cá sinh sản từ 25 – 32 0C. Sau khi cá sinh sản xong ta có thể nuôi vỗ tái phát dục khoảng 30 ngày thì cá có thể tham gia sinh sản trở lại.
Kỹ thuật nuôi cá Trê trong ao đất
Diện tích ao từ 500 – 1000m2. Mực nước dao động từ 1,6 – 1,8 m. Ao nuôi gần nguồn cung cấp nước, cấp thoát nước chủ động. Đáy ao ít bùn, bờ ao vững chắc. Tát cạn ao, bón vôi 10 kg/100 m2. Phơi đáy ao 3 – 4 ngày, sau đó cấp nước vào qua lưới lọc. Sử dụng bột đậu nành hay bột cá để bón với liều lượng từ 2 – 3 kg/100 m2 nhằm gây nuôi thức ăn tự nhiên.
Nghiên cứu về nhiệt độ và địa hình nuôi trồng
Theo nghiên cứu của Viện nghiên cứu của viện thủy sản Việt Nam cá trê sống trong nhiệt độ từ 24- 32 độ. Thậm chí có thể sống được ở ngưỡng nhiệt độ 35 độ C. Chính vì thế, có thể nuôi cá trê thương phẩm ở các thủy vực. Nguồn nước mát không vượt quá 32 độ C. Huyện miền núi Hướng Hóa của tỉnh Quảng Trị là nơi có những điều kiện về độ cao, nhiệt độ, nguồn nước có thể đáp ứng những yêu cầu để phát triển đối tượng nuôi cá trê này. Vì vậy, từ nguồn kinh phí Sự nghiệp năm 2018, Trung tâm Khuyến Nông tỉnh Quảng Trị đã tiến hành thử nghiệm nuôi cá trê tại huyện Hướng Hóa
Nên chọn những nơi có độ cao 600 m ở các khu vực miền núi – địa điểm có nguồn nước tự nhiên trong, sạch chảy quanh năm như suối, hồ chứa nhân tạo, sông, hồ tự nhiên. Cũng có thể chọn nước nguồn từ các mạch ngầm. Đó là nơi lý tưởng để nuôi cá trê. Tuy nhiên, cần lưu ý đến cơ sở hạ tầng như điện để duy trì hệ thống bơm cấp nước, sục khí. Chú ý hệ thống giao thông để thuận lợi cho việc cung cấp vật tư, tiêu thụ sản phẩm. Ngoài ra, địa điểm chọn làm nơi nuôi cá không bị ô nhiễm. Tránh nơi có các nguồn nước thải từ sinh hoạt hoặc từ hệ thống nuôi khác
Thiết kế và xây dựng ao, bể
Nên xây dựng bể nuôi cá trong bể lót bạt trên nền đất chắc, cao ráo thuận lợi cho việc thay nước. Bể được xây dựng theo kiểu hình chữ nhật, hoặc hình tròn để tiện cho việc chăm sóc và tạo không gian tốt cho hoạt động sinh sống của cá. Có thể nuôi cá trê trong ao đất hoặc ao có bờ xây xi măng hoặc bê tông. Trường hợp nuôi trong ao đất, bờ ao cần được đắp chắc chắn. Ao không rò rỉ, mặt bờ ao rộng ít nhất 1,5-2 m. Như vậy sẽ thuận tiện cho việc thu hoạch. Đáy ao được nén chặt.
Chuẩn bị ao, bể nuôi
+ Chuẩn bị bể nuôi
– Bể không rò rỉ, hệ thống nước chảy liên tục đảm bảo hàm lượng oxy hoà tan luôn > 5 mg/l.
– Bể nuôi mới được xử lý sạch xi măng, bể nuôi cũ cần được dọn vệ sinh sạch sẽ sử dụng chlorine, iodine hoặc thuốc tím để sát trùng trước khi nuôi vụ mới
+ Chuẩn bị ao nuôi
Ao nuôi được tát cạn, vét bớt bùn, tu sửa lại bờ ao. Cần lấp hết các lổ hổng ở chân và bờ, cống ao. Chú ý phát quang bờ ao, làm sạch cỏ dại.
Cá giống và thả giống
+ Chọn giống
Chất lượng cá giống là một trong những yếu tố quyết định đến sự thành bại của vụ nuôi. Nên chọn cá giống có kích cỡ 50-100 g/con. Chọn con có chiều dài thân khoảng 15 -20cm. Cần cá giống đồng đều, khoẻ mạnh và không dị hình. Khi thả vào chậu nước, chúng bơi tản đều trong chậu, không tập trung vào một chỗ là cá khoẻ
+ Thả giống
– Thời điểm thả giống thích hợp là tháng 3 hàng năm (đối với các tỉnh miền Bắc) khi nhiệt độ nước ổn định trong khoảng 18-26oC.
– Mật độ thả nuôi bể: 2-3 kg/m3
– Nuôi ao: 1,5-3 kg/m3
– Trong quá trình nuôi, khi cá lớn cần san thưa để tránh làm giảm tốc độ sinh trưởng của cá.
– Ở cả 2 lọai hình, mật độ nuôi tùy thuộc vào kích cỡ và lượng ôxy hòa tan tự nhiên trong nước, có thể đạt 30kg/m3
Thức ăn và cho ăn
+ Thức ăn
Thức ăn tự chế đảm bảo không chứa các chất bị cấm theo quyết định số 07/2005/QĐ-BTS ngày 24 tháng 2 năm 2005 của Bộ trưởng Bộ Thuỷ sản (nay là Bộ Nông nghiệp và PTNT)
+ Cho ăn
Chế độ cho cá ăn (lượng thức ăn và số lần cho ăn) phụ thuộc vào nhiệt độ nước. Khi nhiệt độ nước lạnh, cá được cho ăn 1-2 lần/ngày. Khi thời tiết ấm, cá được cho ăn 4 lần/ngày. Lượng thức ăn cho cá hàng ngày thay đổi. Nó tùy theo nhiệt độ tùy vào địa hình của mỗi nơi đặt bể bạt nuôi trông
Hy vọng với quy trình và kỹ thuật nuôi cá trê trong bể lót bạt sẽ giúp bạn có được giải pháp nuôi trồng hiệu quả nhất với giống cá này.
Nguồn: Suncogroupvn.com