Có nhiều căn bệnh ở gà một khi mắc phải sẽ gây thiệt hại cực lớn đến kinh tế bởi tỉ lệ và số lượng mắc bệnh cực kì cao. Bệnh máu trắng ở gà là một ví dụ điển hình cho loại hình này. Đây là căn bệnh đã quá quen thuộc đối với các hộ nuôi gà lão thành chuyên nghiệp. Những tác động lớn của nó đến đàn gà là chuyện không cần phải bàn cãi quá nhiều, cái chính là cách phòng bệnh máu trắng cho gà cần được các hộ chăn nuôi chú ý nhiều hơn. Tỉ lệ chết vì bệnh này là khá cao nên việc thiệt hại về mặt kinh tế dường như là điều đương nhiên. Cũng chính vì thế nên đây chính là một trong những loại bệnh mà các hộ chăn nuôi gà cực kì lo sợ.
Bệnh máu trắng ở gà là gì?
Bệnh máu trắng – Leucosis (Bệnh gan to, bệnh khối u phủ tạng) là bệnh truyền nhiễm phổ biến ở khắp nơi trên thế giới, đặc trưng là hình thành các khối u ở các cơ quan khác nhau trong cơ thể.
Bệnh Leucosis ở gà được dùng để chỉ những bệnh gây khối u lành tính hoặc ác tính trên gà do virus thuộc họ Retrovirus. Bệnh thường gặp khối u lympho (Lymphoid Leukosis – LL) do tăng sinh tế bào tiền Lympho (Lymphoblast), ngoài ra hiện nay còn xuất hiện dạng khối u tủy bào hoặc do các tế bào hạt tăng sinh (Myeloid leukosis). Đây là một căn bệnh nguy hiểm, được người nuôi ví như “bệnh ung thư ở gà”.
Nguyên nhân gây ra bệnh máu trắng ở gà
Bệnh máu trắng (Leucosis) còn gọi là bệnh Lymphoid-Leucosis là bệnh truyền nhiễm ở gà gây ra bởi virus Leuco. Ðây là một virus Retroviridae. ARN virus. Virus leuco thuộc chi Alpharetrovirus, nhóm Retroviridae.
Virus Leuco được chia 5 nhóm dựa vào kháng nguyên bề mặt. A, B, C, D và J.
- Nhóm A, B được tìm thấy chủ yếu ở các nước phương Tây.
- Nhóm J được tìm thấy đầu tiên ở Anh sau đó được tìm thấy trên gà thịt ở nhiều nước trên thế giới là virus cường độc gây u tủy và gây thiệt hại lớn về kinh tế.
- Một nhóm thứ 6 (nhóm E) là nhóm nội sinh được tạo ra do sự tích hợp vào AND của tế bào vật chủ.
Tất cả các nhóm gây bệnh đều có biểu hiện hình thành các khối u trên nội tạng đây là một bệnh tích điển hình.
Cơ chế gây bệnh máu trắng ở gà
Bệnh chỉ phát trên gà 4 – 6 tháng tuổi làm giảm đẻ, nhợt nhạt và có các khối u màu trắng. Bệnh phát ra trên gà từ 14 tuần tuổi trở lên, thường gặp nhất ở gà 24 – 40 tuần tuổi ở những đàn gà có số lượng lớn.
Virus Leuco truyền bệnh qua trứng là chủ yếu. Virus Leuco truyền từ mẹ sang con thông qua lòng trắng, lòng đỏ, hay cả hai việc nhiễm trùng có thể xảy ra ngay khi bắt đầu ấp. Virus từ gà mẹ truyền qua trứng tới gà con và vẫn lây truyền trong đàn gà con từ con bị bệnh sang con khỏe. Khi gà bị nhiễm trùng ngang có biểu hiên khối u điển hình hơn khi nhiễm từ mẹ sang con.
Gà là vật chủ tự nhiên của tất cả các nhóm Leuco gây bệnh. Ngoài ra người ta còn tìm thấy virus trên gà lôi, chim cút, gà gô. Gà có thể bị nhiễm trùng ngang khi tiếp xúc với mầm bệnh như phân hoặc vaccine không an toàn.
Virus xâm nhập vào cơ thể hoặc có sẵn trong cơ thể gà sẽ nhân lên nhanh chóng, tấn công vào các tế bào lympho đồng thời tấn công vào túi fabricius, gây giảm miễn dịch và hình thành các khối u.
Các triệu chứng của căn bệnh
- Gà có các biểu hiện như: Giảm ăn, gầy, ủ rũ, xơ xác, tiêu chảy, mào tích nhợt nhạt, tỷ lệ chết cao.
- Ở gà đẻ, tỷ lệ đẻ giảm rõ rệt.
- Có thể kế phát các bệnh truyền nhiễm khác. Các khối u được hình thành chủ yếu ở gan, lách, ruột. Tuy nhiên, gà mắc bệnh không nhất thiết là hình thành các khối u.
Bệnh tích của bệnh máu trắng
Thể trạng gà bệnh gầy, nhợt nhạt.
Khi mổ khám thấy u cục ở túi fabricius, gan, lách, thận, màng treo ruột, tim và buồng trứng… Hiện tượng tăng sinh tế bào tạo u cục ở nhiều cơ quan nội tạng của gà bệnh, đầu tiên xuất hiện ở túi fabricius sau đó ở gan, lách, thận, màng treo ruột, tim và buồng trứng.
Xuất huyết nội do vỡ các khối u trên cơ quan nội tạng như gan, lách, thận…, hoặc xuất huyết ngoài da, có thể rụng lông ống, do máu khó đông dẫn đến mất máu rất nhiều và gây chết gà.
Chẩn đoán bệnh máu trắng ở gà
Dựa vào các triệu chứng, bệnh tích điển hình ở gà bệnh. Cần chẩn đoán phân biệt bệnh với các bệnh khác như: Bệnh ký sinh trùng đường máu và bệnh Marek.
So sánh với bệnh ký sinh trùng đường máu ở gà.
+ Giống nhau: Gà chết thường biểu hiện chân khô, lông xơ xác, mào tích nhợt nhạt. Máu loãng, khó đông.
+ Khác nhau:
Bệnh Leucosis: Bệnh xảy ra ở gà trên 14 tuần tuổi (thường 24 – 40 tuần tuổi), không có tính mùa vụ. Xác gà chết gầy. U cục ở nhiều cơ quan nội tạng của gà bệnh, đầu tiên xuất hiện ở túi fabricius sau đó ở gan, lách, thận, màng treo ruột, tim và buồng trứng.
Bệnh ký sinh trùng đường máu: Bệnh thường xảy ra ở gà trên 6 tuần tuổi, xảy ra nhiều vào mùa mưa ẩm có nhiều muỗi, dĩn. Cơ ức khô cứng, nhợt nhạt loang lổ các vùng nhạt màu. Gan, lách sưng to và bở nát. Một số trường hợp thận tăng sinh và dễ vỡ.
So sánh với bệnh Marek
+ Giống nhau: Gà chết thường biểu hiện xác gầy, lông xơ xác, mào tích nhợt nhạt. U cục ở nhiều cơ quan nội tạng.
+ Khác nhau:
Bệnh Leucosis: Bệnh xảy ra ở gà trên 14 tuần tuổi (thường 24 – 40 tuần tuổi). U cục đầu tiên xuất hiện ở túi fabricius. Khối u không có ranh giới rõ ràng với tổ chức còn lại
Bệnh Marek: Bệnh xảy ra ở gà trên 4 tuần tuổi (thường 10 – 20 tuần tuổi). Không có u cục trên túi fabricius. Gà có hiện tượng sưng dây thần kinh, gây liệt chân. Khối u có ranh giới với tổ chức bình thường.
Phương pháp phòng bệnh máu trắng cho gà
Bệnh do virus gây nên; không có thuốc điều trị, phương pháp phòng bệnh máu trắng cho gà rất quan trọng. Do đó, với bệnh Leucosis việc kiểm soát bằng an toàn sinh học là quan trọng nhất.
- Mua gà giống từ cơ sở chăn nuôi an toàn với các bệnh truyền nhiễm trong đó có bệnh Leuco.
- Tăng cường công tác vệ sinh trong ấp nở trứng gà, không ấp nở trứng của đàn gà bị bệnh; vệ sinh, khử trùng máy ấp nở và dụng cụ ấp nở.
- Đảm bảo vệ sinh trong chăn nuôi, thực hiện trống chuồng sau mỗi lứa nuôi, vệ sinh, khử trùng chuồng trại và dụng cụ, thiết bị chăn nuôi.
- Sớm phát hiện đàn gà mắc bệnh để cách ly và xử lý kịp thời, hạn chế phát tán mầm bệnh ra môi trường và lây lan bệnh qua ấp nở hoặc chăn nuôi.
Nguồn: thuoctrangtrai.com
