Với những ai thực sự muốn kinh doanh hiệu quả với con chim bồ câu thì việc nuôi chim để thu được sản lượng cao nhất là điều không khó. Để việc chăn nuôi đạt hiệu quả kinh tế cao thì người chăn nuôi cần chú ý đến những yếu tố như con giống, kết cấu chuồng trại, hệ thống cho ăn hay cách lựa chọn thức ăn phù hợp cũng là những điều kiện tiên quyết để giống chim này có được những năng lượng cần thiết cho cơ quá trình trao đổi chất. Đồng thời, chim có được sức đề kháng tốt, khỏe mạnh. Bên cạnh đó, người nuôi cần chú ý đến đặc điểm sinh học của giống chim này như độ tuổi, giới tính, giống, trọng lượng và nhiệt độ môi trường.
Đặc điểm chim bồ câu
Nhu cầu năng lượng cho trao đổi cơ bản ở chim tăng trong tuần đầu, sau đó đạt mức của chim trưởng thành. Nhu cầu năng lượng cho trao đổi cơ bản của chim biểu thị bằng số kcal trên một mét vuông diện tích mặt ngoài cơ thể, nhu cầu của con trống trưởng thành thường lớn hơn nhu cầu của con mái trưởng thành từ 5,7 – 13% ở gà, chim cút thì ngược lại vì con trống nhỏ hơn con mái 5-10%.
Giống khác nhau thì nhu cầu năng lượng cho trao đổi cơ bản cũng khác nhau. Nếu tính trên một đơn vị khối lượng, thường những giống hướng trứng có nhu cầu cao hơn các giống hướng thịt; các giống nhẹ cân có nhu cầu cao hơn các giống nặng cân.
Nhu cầu dinh dưỡng
Nhu cầu về dinh dưỡng của chim bồ câu tuỳ theo giai đoạn phát triển của chim. Sau đây là nhu cầu cần thiết cho chim sinh sản:
Chim bồ câu nuôi nhốt rất cần chất khoáng, do đó phải thường xuyên bổ sung vào các máng ăn riêng cho chim ăn tự do theo nhu cầu.
Cách cho ăn
* Thời gian: 2 lần trong ngày buổi sáng lúc 8-9h, buổi chiều lúc 14-15h, nên cho ăn vào một thời gian cố định trong ngày.
* Định lượng: Tuỳ theo từng loại chim mà chúng ta cho ăn với số lượng thức ăn khác nhau, thông thường lượng thức ăn = 1/10 trọng lượng cơ thể:
Chim dò (2 – 5 tháng tuổi): 40-50 g thức ăn/con/ngày
Chim sinh sản: (6 tháng tuổi trở đi)
– Khi đang nuôi con: 125-130 g thức ăn/đôi/ngày
– Không nuôi con: 90-100 g thức ăn/đôi/ngày
Lượng thức ăn/đôi sinh sản/năm: 45-50 kg
Lượng thức ăn thu nhận
Lượng thức ăn ăn vào không chỉ ảnh hưởng đến nhu cầu năng lượng mà còn ảnh hưởng đến nhu cầu của các chất dinh dưỡng khác. Có mối quan hệ mật thiết giữa nhiệt độ môi trường, lượng thức ăn thu nhận hàng ngày và mức năng lượng trong khấu phần. Nhiệt độ môi trường cao sẽ làm chim giảm ăn.Trong mùa hè, khi nhiệt độ môi trường > 29oC, chim chỉ ăn bằng 80 – 85% lượng thức ăn trong mùa đông có cùng nồng độ ME, dẫn đến thiếu hụt các chất dinh dưỡng cần thiết. Cần phải giải quyết bằng cách:
Tăng mức năng lượng và các chất dinh dưỡng khác trong thức ăn. Giảm mức năng lượng trong khấu phần để giúp chim ăn được nhiều hơn.
Khi giảm mức năng lượng trong khấu phần, tuy làm tăng lượng thức ăn ăn vào; song cũng sẽ làm tăng năng lượng gia nhiệt và làm giảm hiệu quả sử dụng thức ăn. Vì thế, phải tuỳ theo các loại chim khác nhau mà giảm mức năng lượng cho thích hợp.
Tính chất của khẩu phần
Khấu phần cân bằng các chất dinh dưỡng, đặc biệt là cân bằng giữa năng lượng và protein. Đồng thời, cân bằng giữa các axit amin sẽ tiết kiệm năng lượng trong quá trình trao đổi chất. Ngược lại, mất cân đối các chất dinh dưỡng trong thức ăn sẽ làm tăng mất mát năng lượng theo gia nhiệt, điều đó sẽ làm tăng nhu cầu về năng lượng.
Hàm lượng xơ trong khấu phần cao làm giảm tỷ lệ tiêu hoá các chất dinh dưỡng, dẫn đến giảm năng lượng của khấu phần và giảm hiệu quả sử dụng thức ăn. Thức ăn bị nhiễm aflatoxin, nhu cầu về metionin tăng thêm 35%. Đồng thời tăng nhu cầu về năng lượng, protein và vitamin.
Khối lượng cơ thể và nhiệt độ môi trường
Khối lượng cơ thể càng lớn thì nhu cầu năng lượng cho duy trì càng cao để duy trì thân nhiệt và các hoạt đông sinh lý bình thường. Giữa nhiệt độ môi trường và nhu cầu năng lượng của gia cầm có mối tương quan nghịch. Nói cách khác nhiệt độ môi trường càng thấp thì nhu cầu năng lượng cho duy trì càng tăng cao. Khi nhiệt độ môi trường càng cao thì nhu cầu năng lượng cho duy trì càng giảm thấp.
Theo Nesheim và CS (1979), nhiệt sinh ra thấp nhất ở 35oC, ở 24oC nhiệt sinh ra trong cơ thể gấp đôi ở nhiệt độ 35oC. Để duy trì nhiệt độ cơ thể. Nhu cầu năng lượng của chim phụ thuộc rõ rệt vào nhiệt độ môi trường. Khi nhiệt độ môi trường thấp, chúng phải sinh nhiệt để duy trì nhiệt độ cơ thể. Nếu phải sống ở môi trường có nhiệt độ thấp hơn nhiệt độ giới hạn thì sự sinh nhiệt có thể gấp 3 – 11 lần lúc bình thường. Điều này sẽ làm cho chim tiêu tốn năng lượng nhiều hơn. Hiệu quả sử dụng thức ăn sẽ kém hơn.
Tốc độ sinh trưởng
Để sinh trưởng, chim cần được cung cấp năng lượng. Mỗi gam tăng khối lượng cơ thể cần cung cấp khoảng 5 kcal ME. Vì thế, những giống chim có tốc độ sinh trưởng càng cao thì nhu cầu năng lượng cũng nhiều hơn.
Sản lượng trứng
Để sản xuất 1g trứng cần cung cấp 2 kcal năng lượng trao đổi, do đó năng suất trứng càng cao. Đồng thời, khối lượng trứng càng lớn thì nhu cầu năng lượng càng đòi hỏi nhiều hơn. Ngoài các yếu tố nêu trên thì phương thức nuôi, quy trình nuôi dưỡng. Đồng thời, chăm sóc cũng có ảnh hưởng đến nhu cầu năng lượng.
Nguồn: Kythuatnuoitrong.edu.vn
