Giống gà hồ được biết đến là loại gà quý hiếm được gắn liền với những phong tục tập quán của Việt Nam ta xưa nay. Với vẻ ngoài cứng cáp cùng với hình dáng chắc khỏe khiến cho giống gà này được nhiều người yêu thích. Những để có thể nuôi và nhân giống gà hồ thì không phải điều dễ dàng và ai cũng làm được. Hiện giống gà Hồ được nuôi nhiều tại Bắc Ninh, nơi tổ tiên của nó được nuôi dưỡng. Giá trị kinh tế của loại gà này rất cao, nên hiện nay có một số giống gà lai trà trộn bán với giá cắt cổ. Vậy làm sao để phân biệt gà hồ chính gốc và gà hồ lai?
Nguồn gốc giống gà hồ
Gà Hồ là một trong những giống gà địa phương rất quý hiếm của nước ta, cần được nghiên cứu nhằm phục vụ cho các mục đích bảo tồn và phát triển các giống gà địa phương quý hiếm, vì những giống này có chất lượng thịt và trứng rất cao, thích nghi với điều kiện chăn nuôi địa phương.
Nguồn gốc của gà Hồ từ làng Lạc Thổ, Thị trấn Hồ, xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Sự hình thành và phát triển gà Hồ gắn liền với tập quán cổ truyền. Nguồn gốc của gà Hồ từ làng Lạc Thổ, Thị trấn Hồ, xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Sự hình thành và phát triển gà Hồ gắn liền với tập quán cổ truyền, với nền văn hiến vùng quê Kinh Bắc cổ kính. Nơi sản xuất ra tranh Đông Hồ, đã đi vào lịch sử và được lưu truyền cho đến ngày nay. Gà Hồ cũng được nuôi phổ biến ở một số huyện thuộc tỉnh Bắc Ninh cũ và một số vùng khác ở miền Bắc (Theo Lê Hồng Mận, Hoàng Hoa Cương-1994 ).
Khu vực phát triển gà hồ
Giống gà Hồ được chọn lọc từ các hộ chăn nuôi tại thị trấn Hồ, huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh. Đàn gà Hồ được nuôi khảo sát đánh giá khả năng sinh trưởng và năng suất thịt theo phương thức bán công nghiệp.
Các thông tin về đặc điểm ngoại hình, năng suất sinh sản của gà Hồ được thu thập sử dụng phương pháp mô tả dựa trên sự quan sát trực tiếp. Theo dõi khả năng sinh sản của gà Hồ bằng cách xác định tuổi thành thục sinh dục (tuổi đẻ bói), sản lượng trứng; xác định một số chỉ tiêu về chất lượng trứng như khối lượng, chỉ số hình dạng, tỷ lệ các phần lòng trắng, lòng đỏ, vỏ trứng, chỉ số lòng trắng, chỉ số lòng đỏ.
Đặc điểm nhận dạng gà Hồ thuần chủng
Gà Hồ có tầm vóc tương đối lớn, thô. Khối lượng gà trưởng thành con trống đạt 4,5 – 5 kg, con mái đạt 3,5 – 4 kg. Gà Hồ có thân dài, kết cấu chắc khoẻ. Gà trống có “đầu công, mình hình cốc, cánh hình vỏ trai, đuôi hình nơm”, mào nụ (mào sít) chân ngắn, đùi dài, vòng chân tròn, các ngón tách rời nhau. Gà mái ngực nở, chân cao vừa phải, mào trái dâu, các giống gà nội khác thì gà Hồ có tầm vóc to, chậm chạp và hiền lành hơn. Gà Hồ mọc lông chậm nên khả năng chống rét rất kém.
Gà Hồ mới nở chỉ có hai màu lông cơ bản là vàng nhạt và nâu nhạt. Trong đó chủ yếu là màu vàng nhạt, rất ít con có màu nâu nhạt. Như vậy, màu sắc lông của gà Hồ mới nở khá thuần nhất. Cha có sự phân ly rõ rệt tính trạng màu sắc lông ở gà Hồ sơsinh. Gà trưởng thành, gà trống Hồ có hai màu lông cơ bản màu đen (mã lĩnh) và màu mận chín (mã mận). Trong đó chủ yếu là màu lông mận chín còn lại là màu lông đen.
Gà mái có ba màu lông cơ bản là trắng vàng (mã thó), nâu sọc (mã sẻ) và nâu nhạt (mã nhãn). Trong đó màu lông trắng vàng, tiếp đến là nâu nhạt và nâu sọc. Cả gà trống và gà mái đều có màu da vàng hơi hồng. Riêng gà trống ở những nơi trụi lông (cổ, ngực, đùi, xung quanh hậu môn…). Da có màu đỏ như gà chọi. Khi giết thịt cả trống và mài có da màu vàng, thịt trắng.
Tốc độ sinh trưởng của gà Hồ
Khối lượng cơ thể trung bình của gà Hồ mới nở là 35,10 ± 0,35g. So với gà Ri thì gà Hồ có khối lượng cơ thể ở các tuần tuổi cao hơn rất rõ rệt. Tuy nhiên, khối lượng gà lúc 12 tuần tuổi của gà trống là 1,3 kg, gà mái là 1,1 kg là chưa thích hợp cho việc giết thịt. Nhất là đối với giống gà xương to như gà Hồ.
Tốc độ sinh trưởng
Một số nghiên cứu cho thấy tốc độ sinh trưởng của gà Hồ ở mức trung bình đạt 23,98% (gà trống: 24,35%; gà mái: 23,61%). Cao nhất ở 1 tuần và thấp nhất ở 12 tuần tuổi. Tốc độ sinh trưởng của gà Hồ giảm dần theo các tuần tuổi. Cao nhất ở giai đoạn 1 – 3 tuần tuổi (gà trống đạt 42,86- 48,33%, gà mái đạt 41,05- 45,03%).
Tốc độ sinh trưởngtuyệt đối tăng dần từ 1- 11 tuần tuổi. Sau đó giảm dần, tốc độ tăng khối lượng tuyệt đối của gà Hồ trung bình đạt 14,94g/con/ngày.Gà trống: 16,08g/con/ngày, gà mái: 13,79g/con/ngày. Đạt giá trị cao nhất ở 11 tuần tuổi: 23,1g/con/ngày. Gà trống: 24,01g/con/ngày, gà mái: 22,18g/con/ngày. Thấp nhất ở 1 tuần tuổi: 3,08 g/con/ngày (gà trống: 3,27g/con/ngày, gà mái: 2,89 g/con/ngày).
Lượng thức ăn tiêu tốn
Như vậy gà Hồ có khối lượng cơ thể lúc trưởng thành lớn. Nhưng tốc độ sinh trưởng lại chậm hơn rất nhiều so với các giống gà thả vườn nhập nội. Đó là một nhược điểm cần được cải tạo bằng các biện pháp kỹ thuật thích hợp.
Tiêu tốn thức ăn/kg tăng trọng của gà Hồ tăng dần qua các tuần tuổi. Trung bình 3,23 kg/kg tăng trọng. So với các giống gà thả vườn khác như gà Lương Phượng, gà Tam Hoàng… (trung bình chỉ tiêu tốn 2,6 – 2,8 kg thức ăn/kg tăng trọng) thì chỉ số này của gà Hồ là rất cao. Chỉ số sản xuất của gà Hồ nuôi thịt tăng dần. Trung bình là 34,48, cao nhất lúc 11 tuần tuổi đạt 45,86 sau đó giảm dần.
Năng suất thịt gà Hồ
Nghiên cứ trong điều kiện nuôi bán công nghiệp, ở giai đoạn 12 tuần tuổi tỷ lệ thân thịt của gà Hồ đạt 71,73%. Gà trống đạt 72,67%, gà mái đạt 70,79%. Tỷ lệ thân thịt của gà trống cao hơn gà mái. Tỷ lệ thịt lườn của gà Hồ trung bình đạt 19,17% (gà trống: 18,64%; gà mái: 19,69%). Tỷ lệ thịt đùi trung bình đạt 24,03% (gà trống: 24,65%; gà mái: 23,41%). Tỷ lệ thịt đùi của gà trống Hồ cao hơn gà mái. Nhưng tỷ lệ thịt lườn của gà trống lại thấp hơn gà mái.
Thịt gà Hồ màu trắng hồng, thịt ngọt, thơm và rất ngon. Tuy nhiên thớ thịt hơi to, mịn; da vàng, cơ ngực. Cơ đùi chắc, lớp mỡ dới da rất ít. Thành phần hoá học của thịt gà Hồ Kết quả phân tích cho thấy, thịt gà Hồ có các chỉ tiêu về vật chất khô, protein, lipít thô, khoáng tổng số… tương tự như của gà Ri và gà Đông Tảo.
Hàm lượng các axit amin ở thịt lườn đều cao hơn so với thịt đùi. Thịt gà Hồ có hàm lượng axit amin khá cao. Tỷ lệ lipit thô thấp hơn so với thịt của các sản phẩm thịt gia súc, gia cầm truyền thống. Đây là những đặc điểm quý để phát triển chăn nuôi giống gà này. Trong điều kiện hiện nay, khi mà thị trường đòi hỏi khắt khe thực phẩm có hàm lượng Lipit thấp, nhưng giá trị dinh dưỡng phải cao.
Nguồn: caytrongvatnuoi.com
